چکیده:
از جمله رجال ذی نفوذ سیاسی دوران حکومت قاجار و پهلوی، احمد قوام السلطنه آشتیانی است . وی با
استفاده از استعدادهای ذاتی و وابستگی که دربار آن روزگار داشت، توانست نقش ارزنده ای در مطالبات سیاسی
ایفا کند . البته مهارتهای وی در کسب علم وسیاست زمانه خویش، ستودنی است . ایشان با پنج دوره نخست
وزیری و بیست و یک بار وزارت، نقش اساسی در تحولات سیاسی آن دوره ( قاجار و پهلوی )، از جمله مقابله با
قدرت طلبی رضا خان ، وارد کردن مستشاران مالی ازآمریکا ، جلوگیری از جدایی آذربایجان و کردستان از ایران،
سرکوب کردن قیامهای از جمله پسیان ، میرزا کوچک خان ، تشکیل ارتش نوین در ایران ؛داشت . به جرات می توان
از احمد قوام به عنوان ناجی چالش هایی سیاسی ایران بخصوص ازسال 1299تا1320ه.ش نام برد. وی موانع
و بحرانهای موجود در کشورکه توسط عمال دولت و بیگانگان ترسیم می شد را با درایت و شعور سیاسی خویش
خنثی می کرد.اکنون رضا خان با داشتن بنیه نظامی برای رسیدن به هدف خود در تغییر حکومت ، وی راکه خطری
جدی قلمداد می شد، از صحنه سیاسی کشور کنار گذاشت .
کلید واژه:
احمد قوام السلطنه، ایران، کلنل محمد تقی خان پسیان، میرزاکوچک خان، سردارسپه، سیاستمدار.
استادیار گروه تاریخ دانشگاه پیام نو ر*
** – کارشناسی ارشد رشته تاریخ