تاریخ روایی(روایت تاریخ)
چکیده:
علوم غریبه بخشی مهم اما مغفول مانده از میراث ایرانی است که علیرغم اهمیت، عوام زده شده و در دوره جدید به فراموشی سپرده شده است. دوره قاجاریه به علت رویارویی سنت و مدرنیته زمانی مناسب برای بررسی این دسته از علوم است. دوره‌ای که در آن علیرغم گرایش و باور همه طبقات مردم، اندک اندک این دسته از باورها به عنوان خرافه طرد و انکار شده و به فرودستان نسبت داده شد. زمینه‌های باورمندی از جمله نبود بهداشت عمومی، عدم تأمین اجتماعی برای برخی گروه‌های مردم از جمله زنان و… سبب گرایش به دستاوردهای این علوم می‌گردید. این جستار کوتاه به دنبال ردیابی مهم‌ترین کنشگران این عرصه در دوره قاجاریه است که به صورت سنتی مورد رجوع مردم بودند.
کلید واژه: علوم غریبه، قاجاریه،خرافه، درویش، کولی، احکام نجوم.
* استادیار تاریخ دانشگاه تهران، zahrahatami@ut.ac.ir