تاریخ روایی(روایت تاریخ)
چکیده
کاروان‌سرا به معنی سرای کاروان، نام ها و معانی مختلف دارد و رباط‌های بزرگ و جامع، در شهر یا بیرون از آن را بدین نام می‌خوانند.کاروان‌سرا علاوه بر اتاق و ایوان دارای باره بند و طویله و انبار است. مطالعه هر چه بیشتر در مورد کاروان‌سراها و بناهای عام‌المنفعه، شناخت ما را نسبت به ساخت‌های فرهنگی و اجتماعی‌مان غنیتر میکند. کاروان‌سرا، به عنوان یکی از مهمترین بناهای وابسته به راه و کاروان می‌باشد.کاروان‌سـراهای درون شـهری، محـل مبـادلات کالاهـای تجـاری و نیـز مکانـی امـن بـرای اقامـت مسـافران و تجـار بـوده اسـت. ایـن کاروان‌سـراها، عمدتـا در جنـب بـازار و مرتبـط بـا بازارهـا بوده انـد. همدان درگذشته به‌عنوان یکی از شاهراه‌های ارتباطی کشور بوده و به دلیل موقعیت خاص جغرافیایی و قرار گرفتن در مسیر راه‌های ارتباطی شهرهای غربی و عبور زائران عتبات عالیات از آن، دارای موقعیتی ویژه بوده و همین سبب شده راسته‌بازارها وکاروا‌ن‌سراهای مختلفی در این شهر شکل بگیرد. در این بین بـازار همـدان به لحـاظ موقعیـت شـهرهمـدان، اهمیتـی قابل توجـه داشـته اسـت. ایـن بـازار محـل داد و سـتد کالاهایـی بـوده کـه از شـرق بــه غــرب و از شــمال بــه جنــوب حمــل می شــده و همچــون چهار راهــی رفت وآمدهــای تجـاری کشـور و حتـی در سـطح بین المللـی (جـادۀ ابرایشـم) را شـامل می شـده اسـت. در مقاله مورد نظر کاروانسراهای شهر همدان مورد مطالعه و بررسی قرار می گیرد.
واژه گان کلیدی: کاروان‌سرا، کاروان، جاده ابریشم، همدان.
* کارشناس ارشد ایران شناسی
** کارشناس ارشد پژوهشکده مردم شناسی پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری