کودکان آسیبپذیرترین قشر جامعه هستند و به دلیل عدم توانایی در حفظ و نگهداری خویش، باید خانوادهها و
نهادها و مراکز مربوطه برنامه ها و تمهیداتی برای تامین رفاه و شرایط مناسب کودکان اتخاذ نمایند تا این دوران
بسیار مهم را با امنیت و سلامتی پشت سرگذارند، در راستای مدرنیزاسیون کردن ایران و برای رسیدن به این
هدف، پرورش نسلی آموزش دیده و سالم از اهمیت ویژهای برخوردار بود و این امر مستلزم توجه ویژه به کودکان
که در آینده سکاندار آینده کشور بودند میشد که انجمن ملی حمایت کودکان این وظیفه خطیر را عهده دار شد.
فعالیتهای انجمن ملی حمایت کودکان در سه بخش آموزش، تغذیه کودکان و بخش ویژه برای نگهداری و آموزش
کودکان عقب مانده سازماندهی شده بود که در مقاله حاضر به بخش تغذیه پرداخته میشود.
پژوهش کنونی با هدف شناسایی چگونگی ایجاد، اهداف، نحوۀ عملکرد، برنامهها، کارگزاران و مسئولین مربوطه و
نتایج حاصل از فعالیت بخش مربوط به تغذیه انجمن ملی حمایت کودکان صورت میگیرد. با توجه به حجم مطالب و
منابعی که گستره فعالیتهای انجمن ملی حمایت کودکان را نشان میدهد، پژوهش کنونی فاقد هرگونه پیشینۀ
اسنادی قبلی میباشد و همچنین در مورد این موضوع تا کنون تحقیقی صورت نگرفته است. با توجه به اهمیت
اقدامات رفاهی و اجتماعی انجام شده از یک سو، و سیاستهای هدفمند حکومت در ایجاد این انجمن از سوی
دیگر، لزوم پوشش دادن خلأ مطالعاتی مرتبط با این موضوع، پژوهشگر را برای ارائه کاری علمی و مبتنی بر
تحقیقاتتاریخی ترغیب کرد تا این موضوع دغدغه مند را موضوع کار پژوهشی خود قرار دهد.
روش: جهت دستیابی به این هدف ابتدا با استفاده از روش کتابخانه ای شروع به کار گردید اما به دلیل کمبود
داده های مرتبط با موضوع از روش گردآوری اسناد و مراجعه به مراکز اسنادی کشور استفاده شد و سپس برای
تحلیل اطلاعاتی پژوهش از روش توصیفی- تبیینی با روش تحقیقات تاریخی و تجزیه و تحلیل دادهها استفاده
گردید.
یافتهها: دستاورد حاصل از این بررسی گویای فعالیتهای انجمن به عنوان حافظ منافع اجتماعی کودکان و قائم
مقام حقوقی نسل نورس، در ایجاد هماهنگی در وضع برنامههای سازمان های مسئول و مداخله و مساعدت
مستقیم این نهاد در بهبود کیفیت زندگی و رفاه نسبی کودکان و مادران بود. هر چند که همۀ کودکان نیازمند و به
تبع آنان مادران محتاج به طور کامل مشمول برنامههای آن نشدند، و به همه برنامهها و تعهدات این نهاد جامه
عمل پوشانیده نشد. با این حال نهاد مذکور توانسته بود شواهد و ارقام رضایت بخشی به دست آورد.
بحث: این پژوهش نقاط قوت و ضعف مترتب بر عملکرد انجمن مذکور را در بهبود و رفاه حال کودکان و خانوادههای
آنان مورد مطالعه و بررسی تاریخی قرار می دهد، همچنین مصادیق مثبت جهت کاربست توسط انجمنهای
مشابه کنونی و پرهیز از تکرار نقاط ضعف تجربه شده را پیش رو نهادهای مربوطه قرار خواهد داد.
کلید واژهها:
رفاه اجتماعی، انجمن ملی حمایت کودکان، تغذیه رایگان، پهلوی دوم.
کارشناس ارشد تاریخ پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی *