چکیده
نوشتار پیش رو کاوشی در زمینه بررسیهای یک سند تاریخی «وصیتنامه» به شمار میآید. وصیتنامه اشرفالملوک امینی ملقب به فخرالدوله، شاهزاده قاجاری از آوازهای بلند در دهههای پایانی حکومت قاجار و سراسر دوره پهلوی تا دهه سی خورشیدی برخوردار بوده است. او را یکی از توانمندترین و نیرومندترین زنان آن روزگار برشمردهاند که الگویی در اداره خانواده بوده است. او که در پی کنارهگیری همسر سیاستورز از کنشهای سیاسی- اجتماعی، ادارهکننده داراییها و زمینهای خانوادگی شده بود، کارنامهای درخشان در این زمینه برجای نهاد. فخرالدوله چند سال پیش از درگذشت در دهه سی خورشیدی، وصیتنامهای تنظیم کرد که تصویر آن اکنون در وبسایت «آرشیو دنیای زنان در عصر قاجار» وابسته به دانشگاه هاروارد نگهداری میشود. این وصیتنامه درونمایهای جذاب و بررسیپذیر از نگاه تاریخی به ویژه رویکردهای حمایتی و تامینی دارد. بررسی پیش رو برآن بوده است پس از ارایه تصویری از وصیتنامه در فرهنگ اسلامی، همچنین بررسی زندگی و زمانه فخرالدوله، درونمایه وصیتنامه او را واکاود و نشانههای نیکاندیشی و نیکوکاری ایرانی را در آن بنمایاند.
کلیدواژهها:
وصیتنامه، اشرفالملوک امینی، فخرالدوله، نیکاندیشی، نیکوکاری، زندگی روزمره، قاجار، پهلوی.
* روزنامهنگار و تاریخپژوه