چکیده :

     هدف از انجام این پژوهش تبیین جغرافیای تاریخی دریای خزر و خلیج فارس با تکیه بر کتاب

نخبه­الدهر فی­ عجائب­­ البرو­البحر می­ باشد. نویسنده این کتاب شمس الدین محمد بن ابیطالب

انصاری دمشقی است. وی اثر خود را مشتمل بر نه باب و هر باب را مشتمل بر چندین فصل

قرار داده که خلیج­ فارس و دریای خزر در آن دا­رای برجستگی ویژه ­ای می­باشند.

نخبه­ الدهر از جمله آثار جغرافیای تاریخی مربوط به عصر ایلخانان می­باشد؛ که مؤلف در آن علاوه

بر وصف خلیج فارس و دریای خزر به موقعيت رودها، جزایر، اقوام مستقر در سواحل این دو دریا

و بیان  ويژگی­ها و شگفتی­ های آن می­پردازد. اهمیت این موضوع از یک طرف به خاطر نقشی است

که دریای خزر و خلیج فارس در تاریخ ایران چه در گذشته وچه امروز ایفا کرده­اند ومی­کنند. و از

طرف دیگر به خاطر اهمیت کتب جغرافیایی در شناخت مسائل تاریخی می­باشد. این پژوهش به

شیوه توصیفی- تحلیلی و با تکیه بر منابع کتابخانه ­ای معتبر انجام شده است. و نتیجه ­ای که از

آن حاصل شده حاکی از عنایت ویژه جغرافی ­نگاران به خلیج فارس و دریای خزر و شرح کامل

جغرافیای تاریخی آنها می­باشد.

واژه­های کلیدی: نخبةالدهر، دریای خزر، انصاری دمشقی، جغرافیای تاریخی،خلیج فارس.