هدف از انجام این پژوهش تبیین جغرافیای تاریخی دریای خزر و خلیج فارس با تکیه بر کتاب نخبه الدهر فی
عجائب البر و البحر می باشد. نویسنده این کتاب شمس الدین محمد بن ابیطالب انصاری دمشقی است. وی اثر
خود را مشتمل بر نه باب و هر باب را مشتمل بر چندین فصل قرار داده که خلیج فارس و دریای خزر در آن دارای
برجستگی ویژه ای می باشند. نخبه الدهر از جمله آثار جغرافیای تاریخی مربوط به عصر ایلخانان می باشد؛ که
مؤلف در آن علاوه بر وصف خلیج فارس و دریای خزر به موقعيت رودها، جزایر، اقوام مستقر در سواحل این دو دریا و
بیان ويژگی ها و شگفتی های آن می پردازد.
اهمیت این موضوع از یک طرف به خاطر نقشی است که دریای خزر و خیلیج فارس در تاریخ ایران چه در گذشته
وچه امروز ایفا کرده اند ومی کنند. و از طرف دیگر به خاطر اهمیت کتب جغرافیایی در شناخت مسائل تاریخی
می باشد.
این پژوهش به شیوه توصیفی- تحلیلی و با تکیه بر منابع کتابخانه ای معتبر انجام شده است. و نتیجه ای که از آن
حاصل شده حاکی از عنایت ویژه جغرافی نگاران به خلیج فارس و دریای خزر و شرح کامل جغرافیای تاریخی آنها
می باشد.
واژه های کلیدی:
نخبةالدهر، دریای خزر، انصاری دمشقی، جغرافیای تاریخی،خلیج فارس.
* )rezaderikvandy70@gmail.com) دانشجوی کارشناسی ارشد تاریخ ایران بعد از اسلام، دانشگاه خوارزمی تهران
** ) esmatbaloochzahi@gmail.com) دانشجوی کارشناسی ارشد تاریخ ایران بعد از اسلام، دانشگاه خوارزمی تهران .
*** دانشجوی دکتری تاریخ ایران بعد از اسلام، دانشگاه لرستان ( .sepah@yahoo.comesyesy)