تاریخ روایی(روایت تاریخ)
چکیده:
آشنایی ایرانیان با اروپاییان و تمدن جدید اروپایی قبل از تشکیل سلسلۀ قاجار صورت گرفته بود، ولی از آنجا که تماس و برخوردها موردی و یک جانبه( حضور اروپاییان در ایران) بود، لین شناخت بسیار محدود و کم دامنه بوده و تأثیر ژرفی بر نهادهای اجتماعی، فرهنگی، سیاسی و نظامی ایران نگذاشته بود؛ اما پس از استقرار آغامحمدخان و فتحعلی‌شاه بر اریکه سلطنت و ایجاد آرامش نسبی و برقراری امنیت در ایران تردد اروپاییان، به دلیل اینکه ایران شاهراهی برای دستیابی به ثروت و منابع شرق و نیل به اهداف استعماری دول اروپایی بود، گسترش یافت؛ اما پس از جنگهای ایران و روسیه و شکست های سهمگین ایران و پی بردن برخی از اندک رجال فرهیخته و اندیشمند قاجار به پیشرفتهای گسترده‌ی نظامی، فنی و دیپلماسی اروپا ، و در جستجوی یافتن چگونگی انتقال این پیشرفتها به ایران، جریان اعزام دانشجو، سفیر و بازرگان به اروپا به صورت رسمی شکل گرفت.
حضور ایرانیان در اروپا و آموختن و آمیختن با فرهنگ و تمدن اروپایی در کنار پذیرش برتری اروپاییان و در سایه‌ی حس عقب ماندگی و حقارت نتیجه‌ای جز پذیرفتن کورکورانه و محضِ فرهنگ و تمدن اروپایی و انتقال آن به ایران را در پی نداشت. عناصر جدید فرهنگی که از اروپا نشات می‌گرفت، مانند روزنامه، عکس، سینما، مدارس نوین و فراماسونری نیز در تسریع این روند موثر بودند .از این رو پژوهشگر می‌کوشد نشان دهد که از چه راه هایی می‌توان به بررسی نحوه‌ی اولین آشنایی‌های جدی ایرانیان با تمدن جدید غرب پرداخت.
کلیدواژه‌ها: ایرانیان، آشنایی با اروپاییان، فرهنگ و تمدن نوین اروپا، عصر ناصرالدین شاه، عصر مظفرالدین شاه.
کارشناس ارشد ایران شناسی *