تاریخ روایی(روایت تاریخ)
چکیده:
در سراسر تاریخچه سفالگری و از میان تمام شیوه‌های تزئین سفال، لعاب زرین‌فام به سبب درخشش و انعکاس
طلاگونه‌اش همواره مورد توجه و تحسین همگان بوده‌است. کاشی‌های زرین‌فام هم‌زمان با آغاز قرن هفتم هجری
قمری به بستر محراب‌ها راه‌یافتند و استفاده از آن‌ها یکی از زیبا‌ترین روش‌ها در تزئین محراب‌ها محسوب می‌شود.
محراب‌های زرین‌فام از گونه‌های فاخر و ممتاز هنر دوران اسلامی ایران هستند که دردوره‌های مختلف تاریخی خلق
گشته‌اند و در این میان و تا به امروز، عصر خوارزمشاهی، نخستین جایگاه را از حیث مرغوب‌ترین این آثار به خود
اختصاص داده‌است. بدون‌شک در دوره‌های تاریخی آفرینش این آثار ارزشمند، گفتمان قدرت نقشی بی‌بدیل و غیر
قابل انکار ایفا کرده است و از اینرو مولفه‌های گوناگون آن در هر عصری، مراتب اعتلا و یا زوال آنرا رقم زده است.
پرسش پژوهش حاضر این است که: کدامین مولفه‌های قدرت، موثرترین نقش را در تکوین و شکل‌گیری تاریخ هنر
محراب‌سازی زرین‌فام در عصر خوارزمشاهی ایفا کرده‌اند. به منظور پاسخگویی به این سوال سعی‌شده مولفه‌های
گوناگون قدرت مورد بررسی قرار بگیرد و در نهایت حیاتی‌ترین قدرت تاثیر‌گذار درروند ساخت محراب‌های زرین فام
عصر خوارزمشاهی مشخص گردد.
واژگان کلیدی:
گفتمان، قدرت، تاریخ‌نگاری، محراب، زرین‌فام، دوره خوارزمشاهی.
mohammad.zohdi@ut.ac.ir دانشجوی دکتری پژوهش هنر دانشگاه تهران، پردیس کیش، نویسنده مسئول *
kafshchi@ut.ac.ir دانشیار دانشگاه تهران **